qiū shuǐ gé jì
秋水閣記

gé yú shān yǔ hú zhī jiān, shān wéi rú píng, hú rào rú dài, shān yǔ hú jiāo xiāng xí yě.
閣于山與湖之間，山圍如屏，湖繞如帶，山與湖交相襲也。
yú shān, duò shān yě.
虞山，嶞山也。
wān yán xī shǔ, zhì shì zé rú mì rú fáng, huán gǒng ér bù rěn qù.
蜿蜒西屬，至是則如密如防，環(huán)拱而不忍去。
xī hú lián yán shù lǐ, liáo rú zhōu qiáng.
西湖連延數(shù)里，繚如周墻。
hú zhī wèi bēi wèi jìn zhě, mí wàng rú jiāng liú.
湖之為陂為寖 者，彌望如江流。
shān yǔ hú zhī xíng, jīng sī dì yě, ruò xū biàn yān.
山與湖之形，經(jīng)斯地也，若胥變焉。
gé yì qǐ píng tián zhī zhōng, wú yuán wū zhī bì, wú fān lí zhī xiàn, bēi fù yún qì, xiōng dàng yān shuǐ, yīn yáng huì míng, kāi liǎn biàn guài, jiē bù dé dùn qù háo mò.
閣屹起平田之中，無垣屋之蔽，無藩離之限，背負(fù)云氣，胸蕩煙水，陰陽晦明，開斂變怪，皆不得遁去豪末。
gé jì chéng, zhǔ rén yǔ kè, dēng ér lè zhī, móu suǒ yǐ míng qí gé zhě.
閣既成，主人與客，登而樂之，謀所以名其閣者。
zhǔ rén fù yú kè yuē:" kè yì zhī hé bó zhī zì duō yú shuǐ hū? jīn wú yǔ zi yì yóu shì yě.
主人復(fù)于客曰：“客亦知河伯之自多于水乎？今吾與子亦猶是也。
cháng shì yǔ zi zhí qián yíng ér wàng, yáng shān jiàn quē, lèi rú zhòng yǎn.
嘗試與子直前楹而望，陽山箭缺，累如重甗。
wú wáng bài jiāo zhī tái, yǐ wèi shǔ lí jīng jí yǐ.
吳王拜郊之 臺(tái)，已為黍離荊棘矣。
lǐ yí ér xī, jiāng shàng zhū shān, cēn cuò rú méi dài, wú hǎi guó kāng qí guó zhī bì lěi, yì yǐ dàng wèi jiāng liú yǐ.
邐迤而西，江上諸山，參錯(cuò)如眉黛，吳海國、康蘄國之壁壘，亦已蕩為江流矣。
xià shàng qiān bǎi nián, yīng xióng zhàn zhēng gē jù, yǎo rán bù kě yǐ fù jī, ér kuàng yú sī gé yú? yòu kuàng yú wú yǔ zi yǐ miǎo rán zhī qū, jì yú sī gé zhě yú? wú yǔ zi dēng sī gé yě, xīn rán chěng wàng, jǔ jiǔ xiāng shǔ, yǐ bù miǎn yǎ rán zì xiào, ér hé guài yú rén shì zhī hái ér xiāng xiào yǔ?" kè yuē:" bù rán.
下上千百年，英雄戰(zhàn)爭(zhēng)割據(jù)，杳然不可以復(fù)跡，而況于斯閣 歟？又況于吾與子以眇然之軀，寄于斯閣者歟？吾與子登斯閣也，欣然騁望，舉酒相屬，已不免啞然自笑，而何怪于人世之還而相笑與？”客曰：“不然。
yú tiān dì zhī jiān yǒu shān yǔ hú, yú shān yǔ hú zhī jiān yǒu sī gé, yú sī gé zhī zhōng yǒu wú yǔ zi.
于天地之間有山與湖，于山與湖之間有斯閣，于斯閣之中有吾與子。
wú yǔ zi xiāng yǔ xī zhāo yáng ér yù xī yuè, diào qīng liú ér yì gāo fēng, qí shì rén shì zhī qū qū yǐ jǐng wā xiāng kuà zhì ér yǐ fǔ shǔ xiāng xià yě wèi hé rú zāi? wú wén zhī, wàn wù mò bù rán, mò bù fēi.
吾與子相與晞朝陽而浴夕月，釣清流而弋高風(fēng)，其視人世之區(qū)區(qū)以井蛙相跨峙而以腐鼠相嚇也為何如哉？吾聞之，萬物莫不然，莫不非。
yīn qí suǒ fēi ér fēi zhī, shì yǐ xiǎo hé bó ér dà hǎi ruò, shǎo zhòng ní ér qīng bó yí, yīn qí suǒ rán ér rán zhī, zé fū kuí xián zhī xiāng lián, tiáo yú zhī chū yóu, jiē dòng hū tiān jī ér wú suǒ dài yě.
因其所非而非之，是以小河伯而大海若，少仲尼而輕伯夷，因其所然而然之，則夫夔蚿之相憐，鯈魚之出游，皆動(dòng)乎天機(jī)而無所待也。
wú yǔ zi zhī xiāng lè yě, rén shì zhī xiāng xiào yě, jiē bǐ shì zhī liǎng xíng yě, ér yòu hé jiān yān?" zhǔ rén yuē:" shàn zāi! wú bù néng biàn yě.
吾與子之相樂也，人世之相笑也，皆彼是之兩行也，而又何間焉？”主人曰：“善哉！吾不能辯也。
" gū yǐ qiū shuǐ míng gé, ér shū zhī yǐ wéi jì.
”姑以秋水名閣，而書之以為記。
chóng zhēn sì nián sān yuè chū wǔ rì.
崇禎四年三月初五日。